(1879 – 1944)
Fulps Vincentinus Valstar was een persoon van aanzien in het Westland en het landelijk bestuur. Hij vervulde gedurende zijn leven verschillende bestuursfuncties in het Westland en wordt in de jaren ’30 zelfs regeringscommissaris voor de Groenten-, Fruit- en Sierteelt, en tijdens de oorlog regeringscommissaris van de tuinbouw. Valstar was een vooraanstaand persoon en speelde een belangrijke rol in de voedselvoorziening in Nederland gedurende de oorlog. Waarom wilde de bezetter uitgerekend hem dood hebben?
De moord op NSB’er Jan Willem Stuit
Op maandag 28 augustus 1944 wordt NSB’er Jan Willem Stuit dood gevonden in de buurt van Kethel. Hij is sinds 17 augustus door zijn vrouw als vermist opgegeven. Stuit ligt in een sloot met een schotwond in zijn borst en een jute zak over zijn hoofd. Zijn voeten zijn vastgebonden en verzwaard met stenen. Stuit was op 3 juli 1944 vanuit Vlaardingen overgeplaatst naar Naaldwijk om daar als waarnemend leider van het arbeidsbureau steviger grip te krijgen op de organisatie van de arbeidseinsatz aangezien deze te wensen overliet volgens de Duitsers.
Op maandag 28 augustus 1944 wordt NSB’er Jan Willem Stuit dood gevonden in de buurt van Kethel. Hij is sinds 17 augustus door zijn vrouw als vermist opgegeven. Stuit ligt in een sloot met een schotwond in zijn borst en een jute zak over zijn hoofd. Zijn voeten zijn vastgebonden en verzwaard met stenen. Stuit was op 3 juli 1944 vanuit Vlaardingen overgeplaatst naar Naaldwijk om daar als waarnemend leider van het arbeidsbureau steviger grip te krijgen op de organisatie van de arbeidseinsatz aangezien deze te wensen overliet volgens de Duitsers.
De hoogste SS’er van Nederland, Hanns Albin Rauter, kondigde in september 1943 aan dat liquidaties van NSB’ers zullen worden vergeld met de executie van 3 vooraanstaande inwoners van de betrokken gemeente. Deze zogeheten ‘Aktion Silbertanne‘ ofwel ‘Silbertanne Moorden’ werden onder de grootste geheimhouding uitgevoerd door het Sondercommando van Henk Feldermeijer. Voor het wreken van de moord door het Rotterdamse verzet op NSB’er Jan Willem Stuit, worden Fulps Vincentinus Valstar, Dirk Voskamp Sr. en Maarten van der Eijk uitgekozen om te worden vermoord. De opdracht hiervoor wordt gegeven door S.S. Sturmbannführer Herbert Johann Wölk (chef van de Ausenstelle Rotterdam, het kantoor van de Sicherheitsdienst aldaar) en hoogstpersoonlijk goedgekeurd door Hanns Albin Rauter.
Naaldwijk
In de avond van 29 augustus 1944 wordt er omstreeks 21:30 uur aangebeld bij de woning van Fulps Valstar aan de Kruisweg 13 te Naaldwijk. Dochter Johanna doet open omdat ze haar oom V. Ph. Valstar verwachtte die – het was immers al spertijd – weleens naar Radio Oranje kwam luisteren. Aan de deur stonden echter twee personen van de Sicherheitspolizei in burgerkledij (Smid en nog en persoon). Zij kwamen onder het valse voorwendsel dat er onderduikers op het adres zouden verblijven. Valstar werd
kort na het onverwachte bezoek van de agenten, onder het toeziend oog van zijn zoons Maarten en Tinus, gearresteerd en meegenomen om te worden verhoord op het politiebureau in Den Haag. Althans, dat werd hem en zijn familie verteld.
De agenten rijden echter met Valstar op de achterbank naar Honselersdijk om Maarten van der Eijk te arresteren. Van der Eijk was in 1943 gearresteerd als verdachte van ontsporingen van de stoomtram en veilingbranden. Bij aankomst merkte één der agenten dat de mogelijkheid bestond dat hij herkend zou worden omdat hij als landwacht daar al eens eerder aan de deur was geweest. Daarop wordt besloten door te rijden naar Dirk Voskamp Sr.. Van Voskamp was bekend dat hij fervent aanhanger was van de Oranjes. Ook het feit dat zijn zoon in 1943 was veroordeeld voor diverse sabotageacties zal hebben bijgedragen aan zijn arrestatie.
Om 22:10 uur rijden de agenten (Pieter Jan Smid en zijn Duitse chauffeur) met Valstar en Voskamp op de achterbank weg uit Naalwijk. Niet naar Den Haag voor verhoring, zoals werd aangekondigd, maar naar Rotterdam. SD’er Smid heeft de opdracht gekregen de arrestanten tussen het Westland en Rotterdam te executeren. Als afgesproken stopte de chauffeur onderweg met autopech als smoes. De de arrestanten moesten daarop uitstappen zodat zij de auto konden duwen. Smid beweert echter in zijn verhoor in 1946 dat hij hen niet kon doodschieten. Het afscheid dat de beide heren namen van hun dochters maakte op hem een dusdanige indruk dat hij hen niet ‘daar’ dood kon schieten. Hij beval de chauffeur, zonder zijn aarzelingen te laten blijken, door te rijden naar SD-stelle aan de Heemraadssingel in Rotterdam.
De Rotterdamse SD-kelder
Daar aangekomen blijkt Wölk woedend te zijn omdat er eventuele sporen nu rechtstreeks naar Rotterdam zouden leiden. Na enig overleg wordt besloten Valstar en Voskamp de dag erna te executeren. Op woensdag 30 augustus 1944, omstreeks 13:00 uur (het tijdstip is doelbewust gekozen omdat het dan rustig is in het gebouw), worden Valstar en Voskamp koelbloedig in de kelder van het gebouw geëxecuteerd door Gerard J. Th. Kniest, Rottenführer bij de Waffen SS.
De lichamen worden in de avond achtergelaten bij de Terbregschseweg in Rotterdam. Waarom daar is een raadsel. Juist omdat de Rotterdamse Sicherheitsdienst geen sporen naar hen wilde laten leiden. De lichamen worden de volgende ochtend gevonden waarop de Naaldwijkse politie op de hoogte wordt gesteld.
Op het lichaam van Voskamp wordt een briefje gevonden dat hij de avond voor zijn dood in zijn cel schreef: “‘s-avond 10.00 uur S.D. per auto via Maassluis naar Rotterdam.” Ook van Valstar wordt een briefje gevonden, vermoedelijk bedoeld voor Voskamp, in de hoop dat die het aan zijn familie kan geven: “Als ik niet meer levend terug kom, ik hou daarmede rekening, zeg dan als je er uit komt, dat ik gerust heen gegaan ben. Ik heb een gevoel of er met mij wat gaat gebeuren.”
Fulps Vincentinus Valstar en Dirk Voskamp Sr. worden onder grote belangstelling op 4 september 1944 begraven op de Algemene Begraafplaats van Naaldwijk. Op diezelfde dag wordt de zoon van Fulps, Leendert Marinus Valstar, gefusilleerd in Vught.
Geraadpleegde bronnen:
1. Gemeente Naaldwijk 1940-1945 | Auteurs: drs. C.J.M. Bentvelzen, P.A. Smit en drs. P.A. Vreugdenhil
2. Overleven onder een andere orde | Auteur: Jan Struijs